PROPOLİS TAKVİYE EDİCİ GIDA HAKKINDA MERAK EDİLENLER

Propolis Ekstresi Nedir?

Propolis, arıların iğne yapraklı ağaçlar öncelikli olmak üzere diğer pek çok bitkinin gövde, öz suyu, yaprak ya da tomurcuklarına kendi özel salgılarını ekleyerek ürettiği bir maddedir. Arılar bu ürünü, kovanlarını böcek, mantar ya da bakteri gibi hastalık yapıcı etkenlerden korumak için peteklerin sterilizasyonunu sağlamak amacıyla kullanır. Anti bakteriyel özelliğe sahip olan propolis, bal peteklerinin onarımı ve güçlendirilmesinde de önemli rol oynar Reçine benzeri bir yapıya sahip olan propolis genellikle koyu kahve renklidir ve polen haricinde neredeyse 300 çeşit biyoaktif bileşen içerir. B1, B2,C, E vitaminlerine ek olarak çinko, bakır, sodyum, potasyum, magnezyum, demir ve kalsiyum açısından zengindir. Ham propolis, bal mumu benzeri bir madde ile karışık bir halde bulunur. Balmumu insanlar tarafından sindirilmez. Ayrıca ham propolisin içinde bitki ve larva kalıntıları bulunabilir. Propolis ekstresi, sağlığa yararlı reçine benzeri ürünün balmumundan ayrıştırılması işlemidir. Balmumu, bitki ve larva kalıntılarından arındırılan propolis, başta bağışıklık sisteminin güçlenmesi olmak üzere insan sağlığı üzerinde pek çok olumlu etkiye sahiptir.^{1 2} Propolisin sağlık üzerindeki etkileri hakkında daha detaylı bilgiler için “Propolisin Faydaları” yazımızı okuyabilirsiniz.

Propolis Çeşitleri Nelerdir?

Propolis içeriği; kovandan kovana, bölgeden bölgeye, mevsimden mevsime ve arıların genetik özelliklerine göre farklılık gösterir. Normalde koyu kahverengi renge sahip olsa da kovan bölgesinde bulunan bitki özelliklerine göre yeşil, kırmızı, siyah ya da beyaz tonlarında olabilir. Tipik bir propolisin %50’si reçine, %30’u bal mumu, %10’u uçucu yağlar ve %5’i polenden oluşur. Propolis çeşitleri; sıvı, ham ve toz olmak üzere üçe ayrılır. Ham propolis, içeriğindeki balmumu ve diğer zararlı bileşenler nedeniyle direkt olarak tüketilmesi önerilmez. Ayrıca ham propolisin sadece %2’si insanlar tarafından sindirilebilir. Sıvı ve toz propolis çeşitleri ekstraksiyon işlemlerinden geçirildikten sonra takviye şeklinde Propolis içeren takviye edici gıda çeşitleri; tablet, toz, sprey ya da likit formdadır.^{3 4} Propolis kullanımı ile ilgili merak ettiğiniz tüm detaylara “Propolis nasıl kullanılır?” yazımızdan ulaşabilirsiniz.

Propolis Nasıl Çözülür?

Propolis, kovandan ham haliyle alındığında oldukça sert ve bal mumu ile karışık bir maddedir. Propolisin fenolik bileşenler, antioksidanlar ve vitamin ile minerallerden oluşan reçine kısmının balmumundan ayrıştırılması için alkol, su ya da yağ kullanılır. Ancak alkol içerisinde çözdürülen propolis ekstraktı diğer yöntemlere oranla daha yüksek kaliteye sahiptir. Bu nedenle propolis takviye edici gıda çeşitleri genellikle alkol kullanılarak elde edilir. Ham propolisin alkol ya da su içerisinde çözündürme işlemi için uygun sıcaklığın, uygun basıncın ve uygun sürenin sağlanması gerekir. Ham propolis etil alkol içinde birkaç hafta bekletilir ve reçine balmumundan ayrılır. Aynı işlem su ve yağ içinde geçerlidir. Ham propolisten sıvı ya da toz propolis elde etmek için yapılan ekstraksiyon işleminin uzman kişiler tarafından yapılması, elde edilen propolisin kalitesi açısından oldukça önemlidir. ^{5 6}

Propolis Kimler Kullanamaz?

Tüm ilaçlar ve takviye edici gıdalarda olduğu gibi özellikle kronik hastalıklara sahip olanların ve hamile ya da emziren kadınların propolis kullanmadan önce mutlaka doktoruna danışması gerekir. Propolis güçlü antioksidan bileşenlere sahiptir. İçerisindeki bazı doğal bileşenler kanın pıhtılaşma sürecini yavaşlatıcı etki gösterebilir. Bu nedenle herhangi bir cerrahi işlem öncesi ya da sonrasında propolis kullanılması önerilmez. Aynı şekilde warfarin gibi pıhtılaşmayı önleyen ilaç kullananların propolis gıda takviyesi kullanmadan önce mutlaka doktora danışması gerekir. Ayrıca bala alerjisi olan kişiler, aynı alerjik tepkiyi propolis kullanımında da yaşayabilir. Astım gibi solunum yolları sorunu yaşayanların da propolis kullanması, sağlık açısından sorun yaratabilir.¹

Propolis Zayıflatır mı?

Propolis kullanmak, kilo verme üzerinde doğrudan etkili olmayabilir. Ancak kan şekerinin düzenlenmesi üzerindeki olumlu etkisi, zayıflamayı destekleyici rol oynayabilir. Uzun süre tokluk hissi yaratarak günlük kalori miktarını azaltabilir ve düzenli egzersiz ile kilo vermeye yardımcı olabilir. Aynı zamanda içerisindeki antioksidan bileşenler yağ yakımını hızlandırıcı etkiye sahiptir. Yeterli ve dengeli bir diyet programına propolis ekleyerek kilo kontrolünün sağlanmasına katkıda bulunabilirsiniz. ^{4 7 8}

Propolis Ne Kadar Süre Kullanılmalıdır?

Propolis gıda takviyesi, genellikle yetişkinler tarafından 13 aya kadar güvenle kullanılabilir. Ancak günlük kullanım dozu oldukça önemlidir. Yetişkin bir bireyin oral yolla günlük propolis alımı 400-500 miligram civarında olmalıdır.¹

Propolis Aç mı Tok mu Kullanılır?

Propolis takviye edici gıda çeşitleri, herhangi bir ilaç ya da besin ile etkileşime girmediği için aç ya da tok kullanılabilir. Propolisin sağlık üzerindeki olumlu etkilerinden maksimum faydalanabilmek için düzenli kullanmaya dikkat etmelisiniz. Ancak 11 yaşın altındaki çocukların propolis gıda takviyesi kullanması sakıncalı olabilir.^{1 9}

Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.